Geluid. Het is overal om ons heen. Van de valse sirene van een ambulance tot je zus die haar nieuwe gitaar uitprobeert in de kamer naast je. Geluiden omringen ons constant; sommige zijn muziek in onze oren, zoals een koor dat in harmonie zingt, terwijl we voor andere geluiden, zoals het ronken van een kettingzaag, misschien liever onze oren bedekken. Vandaag focussen we op vier kernpunten: toonhoogte, geluidssterkte, geluidssnelheid en het unieke karakter van geluid als longitudinale golf.
Belangrijkste concepten die je zult leren:
- Geluid als lopende golf: geluid is een longitudinale golf die lokale veranderingen in luchtdruk veroorzaakt.
- Voortplantingssnelheid: leer over de snelheid waarmee geluid zich verplaatst en hoe deze snelheid wordt beïnvloed door verschillende factoren. Zo is de geluidssnelheid bijvoorbeeld groter in water dan in lucht. Ook de temperatuur van een stof heeft invloed op de voortplantingssnelheid.
- Toonhoogte: ontdek hoe de toonhoogte van geluid gerelateerd is aan de frequentie en waarom lange snaren van een harp lagere tonen produceren dan korte snaren. We zullen ook het bereik van menselijk gehoor verkennen, daarnaast kijken we naar geluiden die we niet kunnen horen maar sommige dieren wel: ultrasone en infrasone geluiden.
- Geluidssterkte: ontdek hoe de amplitude in geluidsgolven zich vertaalt naar de geluidssterkte en hoe dit samenhangt met lokale verschillen in luchtdruk. Verder leer je waarom we de decibelschaal gebruiken om geluidssterkte te kwantificeren.
- Geluid en gezondheid: we zullen de impact van blootstelling aan luid geluid op het menselijk gehoor bespreken, inclusief hoe geluid kan leiden tot gehoorschade.
- Elektromagnetische straling: in onze vorige video’s over licht hebben we de wereld van licht en optische eigenschappen onderzocht, waarbij verschijnselen als schaduw, reflectie, breking, en lenzen aan bod kwamen. Vandaag bouwen we op dit thema voort door te kijken naar het golf karakter van licht. Licht is een vorm van elektromagnetische straling. Vandaag gaan we kijken naar verschillende vormen van elektromagnetische straling. Veel aspecten hiervan ervaren we elke dag. Denk aan de warmte van de zon op je huid, een voorbeeld van infraroodstraling, of de signalen van je telefoon of Apple Airpods, die gebruik maken van bluetooth door middel van microgolven. Tegelijkertijd zijn er vormen van straling die grotendeels onopgemerkt blijven, zoals de ultraviolette stralen die een zonnebril filtert of de röntgenstralen in een medisch onderzoek.
