Geluid
Geluid. Het is overal om ons heen. Van de valse sirene van een ambulance tot je zus die haar nieuwe gitaar uitprobeert in de kamer naast je. Geluiden omringen ons constant; sommige zijn muziek in onze oren, zoals een koor dat in harmonie zingt, terwijl […]
De spanningsdeler
De spanningsdeler Welkom bij deze aflevering! Hij is misschien iets korter dan je van ons gewend bent. In deze aflevering richten we ons op een specifiek, maar zeer nuttig aspect van elektrische schakelingen: het berekenen van de spanning over een weerstand die onderdeel uitmaakt van […]
Spanning en lading
Spanning en lading Elektrische lading en elektrische spanning kunnen knap lastig lijken, maar we gaan deze begrippen op een eenvoudige manier verkennen. Ons verhaal start bij Luigi Galvani en Alessandro Volta, twee wetenschappers met verschillende ideeën over deze begrippen. Galvani dacht dat elektrische spanning iets […]
Optische lenzen
Optische lenzen Lenzen: ze zitten in brillen, beamers en verrekijkers. Ook bevatten onze ogen verstelbare lenzen, waardoor wij voorwerpen op verschillende afstanden scherp kunnen zien. Maar hoe werkt een lens precies? Waarom waren brillen in de jaren ’70 zo dik als jampot glazen? Of: wat […]
Uitzetting
Uitzetting Thermische uitzetting speelt een belangrijke rol in dagelijkse verschijnselen. Vervelende dingen als wegbeschadigingen en verstoringen in het treinverkeer kunnen het resultaat zijn van water dat bevriest of door uitzettende bruggen op warme dagen. Uitzetting beïnvloedt ook de zeespiegelstijging doordat het water in oceanen opwarmt. […]
Warmtetransport
Warmtetransport Of je nu geniet van een snel opgewarmde maaltijd uit de magnetron of probeert af te koelen onder een ventilator tijdens een warme zomerdag: je ervaart de principes van warmtetransport. Warmte beweegt altijd van een gebied met een hoge temperatuur naar een gebied met […]
Warmte en temperatuur
Warmte en temperatuur Waarom wordt chocola zachter bij hoge temperaturen? En waarom koelt een kopje thee eigenlijk af, als je hem lang laat staan? Om warmte en temperatuur te begrijpen maken we een reis door de geschiedenis. Van de rijke Antoine Lavoisier, die zijn hoofd […]
Inductiespanning
Inductiespanning We hebben het eerder gehad over de wet van Ampère. Die stelt dat er een magnetisch veld wordt gecreëerd rond een draad, als daar een elektrische stroom doorgaat. Maar wat als we dit proces omkeren? Kunnen we een magnetisch veld gebruiken om een elektrische […]
Lorentzkracht
Lorentzkracht De Lorentzkracht: lijkt misschien een abstract fenomeen. Maar daar gaan we vandaag eens verandering in aanbrengen. Want hoewel de term misschien nieuw voor je is, speelt deze kracht een essentiële rol in ons dagelijks leven. De Lorentzkracht is de kracht die werkt op elektrische […]
Magnetisme
Magnetisme Magneten zijn overal om ons heen, van de eenvoudige magneten die je koelkastdeur sieren tot complexe toepassingen in MRI-scanners, elektromotoren en zelfs onze aardbol – die als een gigantische magneet fungeert. Er zijn twee hoofdtypen magneten: permanente magneten en elektromagneten. Elk met unieke eigenschappen […]